Gebelik Hesaplama
Bebeğinizin yaklaşık olarak ne zaman doğacağını ve ona hangi gün gebe kaldığınızı öğrenebilirsiniz. Lütfen son adet döneminizin ilk gününün tarihini aşağıdaki bölüme girerek öğren butonuna basınız.
Not: Bu tahminler adet döneminin 28 gün olduğu varsayılarak hesaplanmıştır.
Ayrıca bebeklerin yalnızca %5’i hesaplanan günde doğarlar.
ANNE KARNINDAKİ BEBEĞİN GELİŞME GERİLİĞİ
Gebelik yaşına göre, ultrasonografi muayenelerinde büyüme geriliği saptanan bebekler söz konusudur. Gebelerin %10 ‘u bu grubun içindedir. Nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
• Gebelik öncesi veya gebelik esnasında beslenme bozukluğu
( normal de 10-12 KG. alınmalı)
• Astım Hastalığı
• Alkol tüketimi
• Aşırı SİGARA kullanımı
(içenlerin bebekleri en az 300 gr. daha zayıf doğuyorlar)
• Yüksek tansiyon
• Bebekte kalp ve dolaşım bozukluğu varsa,
• Annenin Enfeksiyonları (toksaplasmosis, sitomegalovirüs).
ERKEN DOĞUM EYLEMİ
37. Gebelik Haftasından önce olan doğumlara, erken doğum diyoruz. Eylemden sorumlu faktörlerin başında enfeksiyonlar gelmektedir. Diğer nedenler ise , aşırı fiziksel aktiviteler, SİGARA, kansızlık (anemi), zayıflık, sık sık idrar yolları enfeksiyonu geçirmek, sularının erken gelmesi, rahmin yapısal bozukluklarıdır.
Bunun önlenmesi için gebe çok dikkatli olmalıdır. Düzenli kasılmaları oluyor ise ( 30 dakika içinde 3-4 kasılma ) hemen doktoruna haber vermeli ve hastaneye gitmelidir.
NonStress Test (NST)
NST, 30. gebelik haftasından sonra daha yararlı bir testtir. Gebe rahat bir şekilde yatırılır (tansiyonun düşmemesine dikkat edilir). Karnına iki adet prob yerleştirilir. Bunlardan biri bebek kalp seslerine duyarlı , diğeri ise rahmin kasılmalarına duyarlıdır. Ayrıca anneye bebek hareket ettiği zaman basması için bir de buton verilir. İşlem 20 dakikada sonlandırılabilir. Eğer işlem sırasında bebeğin hareketleri yoksa, anne tatlı gıda aldıktan sonra işlem tekrarlanır. Elde edilen grafikten kabaca , bebeğin anne karnındaki durumu ve rahim kasılmalarının olup olmadığı saptanır. Gebeliğin devamı konusunda da bir fikir verir.
LOHUSALIK VE DOĞUM KONTROL İLAÇLARI
Östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol hapları, östrojen dozuna bağlı olarak anne sütünü azaltır. Erken başlandığında sütü kesebilir. Lohusalığın ilk 4 ayında anne sütü verenlerin bariyer yöntemleri (kondom) kullanması daha uygun olur. Rahim içi araç ta (SPİRAL) taktırabilirler. Yine de ilaç kullanmak isteyenler için en ideali; progestin içeren doğum kontrol haplarıdır.
SİGARA ALKOL ÇAY
SİGARA; bebeğin düşük doğum kilolu doğmasına, erken doğum riskinin artmasına neden olur. Kendiliğinden olan düşükler, sigara içenlerde İKİ KAT daha fazla görülmektedir. Ayrıca, doğumdan önce bebeğin sonunun erken ayrılmasından (ABLATİO PLACENTA), erken suların gelmesinden sorumlu olduğu gibi , anne karnında bebeğin ani ölümlerinden de sorumludur. Bu kadar zararı dokunan SİGARA içmekte israr etmemek gerekir.
ALKOL; kesinlikle fazla alınması risktir. Alınan miktarın azaltılması bile faydalıdır. Arasıra az miktarda alınmasının ( bir kadeh kırmızı şarap ) pek fazla zararı olmaz, yine de düşük alkol düzeylerinin zararsız olduğu söylenemez.
ÇAY VE KAHVE; aşırı tüketimi anne karnındaki bebeğin doğum kilosunun düşmesine neden olduğu gibi, kendiliğinden düşüklere, erken doğumlara, hatta ölü doğumlara sebep olabilir.
Annenin, çay ve kahve tüketimi, demir emilimini bozacağı için, kansızlığa yol açabilir.
GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI
Dünyada kullanılan ilaçlar beş kategoriye ayrılmıştır.
A.Kategorisi; Kontrollü bütün çalışmaları yapılmış gebeliğe zarar verme olasığı çok düşük ilaçlar olup , gebelikte rahatlıkla kullanılanır.
B. Kategorisi; Hayvan çalışmalarında fetusa zararı olmadığı gösterilmiş , Gebe kadınlarda yapılan kontrollü çalışmalarda fetusa riski görülmemiş olup ,gebelikte gerektiğinde kullanılabilecek ilaçları kapsar.
C. Kategorisi; Hayvanlarda yapılan çalışmalarda genetik yapıyı bozabilen ilaçlar olup , gebelerde yapılmış herhangi bir çalışması bulunmayan ilaçları kapsar.
D.Kategorisi; İnsanlarda cenini etkilediğine dair kesin kanıtı olan ilaçları kapsar. Fakat çok ciddi hastalıklarda risklere rağmen kullanılabilir.
X.Kategorisi ; Hem hayvanlarda, hem de insanlarda anomali riskine neden olduğu, kesin gösterilmiş ilaçları kapsar.
Klasik olarak, 28 günde bir adet gören bir kadın , gebelik düşünüyor ise, 31-71 günler arası ilaç kullanma konusunda , çok dikkatli davranmak durumundadır. Çok ciddi bir durum söz konusu değilse tedavi bir süre ertelenmelidir.
GENETİK TANI
Genetik hastalıklar genellikle ciddi, tedavisi mümkün olmayan hastalıklardır. Bu nedenle korunma önemlidir. En etkili korunma yöntemi ise; genetik hastalıklı çocuğu olan ailelere GENETİK DANIŞMANLIK vermektir. Yeni doğanların % 1′ inde tanınabilen genetik bir hastalık, %0.05’inde kromozom bozukluğuna bağlı sendrom ve % 2’sinde birden fazla gen bozukluğunu kapsayan hastalık bulunur.
Gebelik kayıplarının ve kongenital (doğuştan) anomalilerin çoğunda genetik neden bulunur. Ayrıca myom (rahmin iyi huylu tümörü), çikolata kistleri ( endometrioma ), jinekolojik kanserler ve cinsiyet bozukluklarında genler önemli rol oynarlar. Çoğul gebelikler, gebelik zehirlenmesi ( preeklamsi) ve gebelik şekeri (gestasyonel diabet) gibi yatkınlıklardan genetik yapı sorumludur.
Gebelikte herhangi bir genetik hastalığı araştırmak için yapılan girişimsel incelemeye amniosentezdenir. 12. Gebelik Haftasından sonra yapılabilmesine rağmen en sık 16-20 Gebelik Haftasında yapılır. Çok ince (2o G) spinal iğne ile , anestezi uygulamadan, ultrasonografi eşliğinde, gebelik kesesine girilerek amniyon sıvısı alınarak genetik incelemeye gönderilir. Bu işlemden sonra 24-48 saat sıvı kaçağı olabilir. Bu durumda yatak istirahati gerekebilir. % 0.03 – 1.0 oranında bebek kayıpları olabilir. Kan uyuşmazlığı olan gebelere anti-Dyapılmalıdır.
Genetik Tanı Merkezine giden örnek, direkt FISH yöntemiyle bakıldığı gibi doku kültürlerinde üretilerek gen haritaları çıkarılarak rapor edilir.
En sık rastlanılan genetik bozukluk ise Trisomi 21 (down sendromu) dir.
DIŞ GEBELİK
Dış Gebelik, gebelik materyelinin rahim dışında bir yere yerleşmesi olarak tanımlayabiliriz. Dış gebeliğe ancak insanlarda rastlanır. Oluşmasının en önemli sebebi enfeksiyonlardır.
Enfeksiyonlar tüplerin anatomisinin bozulmasına yol açar, bu nedenle de döllenmiş yumurtanın uterusa geçişini önler.
Gebelik testi pozitif çıktıktan sonra, ultrasonografi ile gebelik kesesi görülene kadar tüm gebelikler dış gebelik olarak düşünülürse, hata yapma oranı azalır. Tanı yöntemlerine rağmen, dış gebelik sorun olmaya devam etmektedir.
Dış gebeliğin tanısı, ne kadar erken konursa, tedavisine de o kadar çabuk karar verilir. Bu da doğurganlığı korumak için önemlidir.
Dış gebelik saptanan hastaların tedavisi; (1) Bhcg (kanda gebelik testi) takipleri yapılarak, değerlerin düştüğü gözlenirse, hiçbir girişimde bulunulmaz. (2) İlaç verilerek gebelik sonlandırılır.(3) Laparoskopik olarak gebelik kesesi alınabilir.